تفکر سیستمی
تفکر سیستمی از جمله مواردی است که موفقیت ما را شیرین تر می کند. بطوریکه موفقیت در تفکر سیستمی مفهوم عمیق تری نسبت به موفقیت فردی دارد .
تفکر سیستمی چیست و چه کاربردی در زندگی ما دارد؟
تفکر سیستمی یعنی اینکه در این دنیا من تنها نیستم، بلکه من داخل یک سیستم بزرگ زندگی میکنم و مهم تر اینکه فعالیت هر فرد از آن بر فعالیت سایرین و کل مجموعه تاثیرگذار است. لذا هر جز حق ندارد هر طور خودش خواست تصمیم بگیرد و رفتار کند. بلکه فعالیت همه اجزا باید سازمان یافته و در راستای هدف بزرگی باشد که سیستم به دنبال آن است باشد.
این سبک تفکر سیستمی یعنی ما هم جزئی از یک سیستم بزرگ تر به اسم جهانیم و به ما یاد میدهد که غیر از خودمان افراد دیگری نیز وجود دارند، رفتار ما بر زندگی همه تاثیرگذار است. درواقع با داشتن تفکر سیستمی باید مراقب تک تک رفتارهای خودمان باشیم. یعنی خودمان را جزئی جدانشدنی از یک سیستم بزرگ بدانیم. همان طور که گفتم کوچک ترین فعالیت ما بر این دنیا تاثیرگذار است.
حالا از شما می خواهم یک کاری انجام دهید: به این فکر کنید که با این سبک زندگی رفتارهایمان آیا در خدمت این سیستم هستیم یا داریم به آن آسیب میزنیم؟
این تفکر به ما یاد می دهد که ما رفتار خنثی نداریم، یعنی شما هیچ کاری انجام نمی دهید که غیر از این دو تا باشد. یا دارید به سیستم کمک می کنید یا دارید به آن آسیب می زنید. شاید الان برای شما سوال باشد که اصلا چرا من به سیستم این دنیا کمک کنم ؟ مگر این وظیفه من است؟ من چه کاری به این سیستم دارد ؟
تفکر سیستمی چه کاربردی در زندگی ما دارد؟
تفکر سیستمی در تمام جنبه های زندگی ما تاثیرگذار است. ما در این مقاله به چند مورد از مهم ترین مزیتهای تفکر سیستمی اشاره میکنیم.
توسعه فردی
عزت نفس
احساس ارزشمندی
عزت نفس دارد ، یعنی هر چه ما رفتار سیستمی را در زندگی خود پیاده کنیم احساس ارزشمندی و عزت نفس ما بیشتر می شود.
زندگی با تفکر سیستمی
تفکر سیستمی ما را به این باور می رساند که با رفتار خوب خود در زندگی افراد دیگر نیز نقش مهم و مثبتی خواهیم داشت. در واقع ما هر روز و هر لحظه در حال اضافه کردن ارزشی به این دنیا هستیم، یعنی مدام در حال کارهایی هستیم که به انسان های دیگر هم کمک میکنیم که بهتر زندگی کنند.
چه لذت و چه ارزشی بزرگ تر از این که ما با هر رفتار خود نه تنها به اهداف خود نزدیک می شویم بلکه به دیگران هم کمک می کنیم و هم باعث رشد و توسعه فردی ما میشود . این دیدگاه به زندگی ما جلوه ای دیگر میبخشد. جوری که موفق تر ، شادتر، خوشبخت تر و البته ارزشمند و تاثیرگذارتر باشیم.
“تفکر سیستمی با عزت نفس و احساس خوشبختی رابطه مستقیمی دارد”
تفکر سیستمی و یک سوءتفاهم بزرگ
تفکر سیستمی یعنی این که ما خودمان را جزئی از یک سیستم بزرگ بدانیم. اما باید بدانیم این به معنای فداکاری، گذشتن از حقوق خودمان و ترجیح دادن دیگران برخودمان نیست. به عبارتی دیگر ما فقط خواسته و منفعت دیگران را باید دنبال کنیم. این یک دیدگاه نادرست است که باید از شر آن خلاص شویم.
چرخه تفکر سیستمی
تفکر سیستمی به هیچ عنوان این نیست ما ارزش های خودمان را نادیده بگیریم. یعنی ما باید ارزش های اصلی خود را بشناسیم و با آن ها زندگی کنیم. یعنی در این نوع تفکر ما قرار نیست از خواسته و علایق خودمان دست بکشیم، بلکه مهم این است که ما بدانیم آیا با این کاری که انجام می دهیم به این دنیا کمک می کنیم یا خیر ؟
یک مثال ساده برای فهم بهتر: فرض کنید شما عادت دارید که آخر هر ماه به مسافرت بروید و تلاش میکنید تا سلامتی و سبک زندگی سالم داشته باشید تفکر سیستمی هیچگاه مانع از آن نمیشود بلکه به شما یاد میدهد که این فعالیتها را بیشتر بررسی کنید. ببینید با این کار شما آیا به این جهان کمک می شود یا خیر
مثلا اگر شما در حین سفر با سرعت غیر مجاز رانندگی میکنید دارید به سیستم آسیب میزنید. بالعکس اگر شما هر بار در این سفر یک کار مفید انجام میدهید، در حال کمک به سیستم هستید. فرقی ندارد این کار مفید برای خودتان است یا دیگران، چون در هر صورت یک کار مفید در این دنیا انجام شده است.
پس این تفکر با اختیار، انتخاب و اولیت شخصی منافاتی ندارد، بلکه تنها به ما کمک می کند تا تصمیمات بهتری بگیریم. تصمیماتی که رفتار سودمند برای خودمان و سیستم را در پی داشته باشد. هر بار که در حق خودمان ظلم میکنیم و از خواسته های خود دور میشویم درحال آسیب به سیستم دنیا هستیم، بنابراین تفکر سیستمی یعنی اینکه ارزش های خود را به شیوه درست زندگی کنیم.
مزیت تفکر سیستمی در زندگی
این تفکر زمانی به ما کمک می کند که به رفتار سیستمی منجر شود.
وارد کردن این نوع تفکر به زندگی کار زیاد سختی نیست. کافیست هر بار که خواستید تصمیمی بگیرید یا کاری را انجام دهید دو کار زیر را انجام دهید:
از خود بپرسید آیا با این کارم به این جهان کمک می کنم یا آسیب می زنم ؟
فقط کارهایی را انجام دهید که ارزشی به این دنیا اضافه کنید. یعنی به سیستم کمک کنید.
شاد، موفق و تاثیرگذار باشید .
امیر اسماعیل زاده / فیزیوتراپیست ، نویسنده و سخنران توسعه فردی